مطالبات هدفمند کارگران آذرآب / غول پتروشیمی دوباره جان می‌گیرد؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- اعظم ذوالفقاری منظری؛ * جریان مطالبات کارگری طی یک سال اخیر، روند متفاوتی نسبت به گذشته به خود گرفته است. این جریان در کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگی مانند هپکو، هفت تپه، ماشین سازی قزوین یا بسیاری از کارخانه‌های بزرگ تولیدی دیگر صرفا پرداخت حقوق کارگران نیست، آنان دنبال بازگشت تولید و رونق آن در کارخانه‌های خود هستند.

طی یکی دو سال گذشته، سازمان خصوصی سازی و بدنه دولت، برای فرونشاندن اعتراضات کارگران، بخشی از معوقات آنان را پرداخت می‌کرد. مدتی اعتراضات کارگران کم می‌شد، اما پس از مدتی دوباره اوج می‌گرفت. پرداخت حقوق کارگران در شرایطی صورت می‌گرفت که سهامدار عمده یا مالک کارخانه‌هایی مانند هپکو یا آذرآب صرفا برای آنکه اعتراضات کارگران را به اتمام برسانند، از دولت درخواست وام‌های کلان می‌کرد . با این بهانه که بخشی از این وام به حقوق معوقه کارگران پرداخت شود و بخشی دیگر از آن برای خرید تجهیزات و راه اندازی خط تولید در کارخانه هزینه شود. اما این دور باطل پس از چند ماه دوباره تکرار می‌شد. در این میان کارگران بودند که قربانی سوءمدیریت مالکان این ابرشرکت‌های تولیدی و سازمان خصوصی سازی می‌شدند.

اما اکنون و پس از گذشت چند سال از اعتراضات کارگران، آنان دریافته اند تا زمانی که تولید به کارخانه شان بازنگردد، هر اقدامی برای بهبود وضعیت کارخانه، موقتی است و در نهایت منجر به کار و تولید و به تبع آن رونق چرخ اقتصاد کشور نمی‌شود.

حالا نوبت به کارگران آذرآب است که سهم خود را در بهبود روند رسیدگی به مشکلات این ابرشرکت‌های تولیدی ادا کنند. دو هفته گذشته بود که اعتراضات کارگران آذرآب به اوج خود رسید. با بی توجهی مسئولان به حل مشکلات کارگران، موج اعتراضات به سمت و سویی رفت که آنان به ناچار و برای جلب توجه مدیران استانی، ریل شمال به جنوب را مسدود کردند. با حضور سیدعلی آقایی، استاندار اراک و برخی دیگر از مسئولان این استان، کارگران ریل را باز کردند، اما در نهایت بیش از ۴۰ نفر از کارگرانی که در این اعتراضات حضور داشتند، بازداشت شدند. هرچند خبر آزادی همه آن کارگران پس از دو هفته منتشر شد.

 

آذرآب ابرشرکت هلدینگ ایرانی است که در زمینه احداث زیرساخت‌های صنعتی، ساخت پالایشگاه‌های گاز و نفت، مجتمع‌های پتروشیمی، سد، کارخانه‌های سیمان، نیرگاه‌های برق آبی، نیروگاه‌های گازی و هسته‌ای فعالیت می‌کند. همانطور که از عناوین فعالیتی این کارخانه پیداست، استراتژیک بودن آن به چشم می‌آید و معلوم می‌شود که این کارخانه می‌تواند در صنایعی تبدیلی نفتی و بسیاری صنایع مهم نقش آفرین باشد و قدرت اقتصادی کشور را بهبود بخشد، اما این کارخانه به بخش خصوصی واگذار شد.

در بخشی از اصل ۴۴ قانون اساسی به این نکته تأکید شده که صنایع دولتی ای به بخش خصوصی واگذار شوند که روندی زیان ده دارند، اما سوال اینجاست که چرا از حدود ۱۵ سال پیش، سازمان خصوصی سازی دست روی کارخانه‌هایی می‌گذارد که سودده هستند. نمونه بارز آن هم می‌توان هپکو و آذرآب را مثال زد. این مسائل از چشم کارگران دور نمی‌ماند و همین باعث شده اعتراضات خود را به سمت و سویی ببرند که تولید به کارخانه بازگردد.

محمدجواد دارا، فعال دانشجویی که با کارگران اراک ارتباط نزدیکی دارد، در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو در خصوص مطالبات کارگران آذرآب می‌گوید: کارگران آذرآب مطالبات خود را در ۶ مساله تنظیم کرده اند.

دارا می‌گوید: اولین مساله برای کارگران تعیین تکلیف سهامدار کارخانه است. دومین مساله برکناری رئیس هیات مدیره و سوم تعیین مدیرعامل جدید است. مساله چهارم کارگران جذب سفارشات و ایجاد فضای کار و تولید در کارخانه و مساله پنجم آنان واگذار نشدن سهام آذرآب به شرکت کاوه مبدل است و در نهایت کارگران پرداخت حقوق و معوقات خود را مساله ششم معرفی کرده اند.

سهام آذرآب از سال ۸۸ از سوی سازمان خصوصی سازی به مزایده گذاشته شد، اما روند واگذاری آن مدتی طول کشید تا اینکه برداران پرنا، به عنوان اولین سهامدار این شرکت برگزیده شدند.

فربیرز و ستار پرنا که حالا سهامدار آذرآب بودند و مدتی شرکت را گردانده بودند، در سال ۹۶ از بانک کشاورزی وام دریافت می‌کنند و سند آذرآب را به بانک می‌دهند. اما به دلیل عدم بازپرداخت وام، بانک که سند را در اختیار دارد، آذرآب را مصادره می‌کند. حالا سهامدار عمده کارخانه، بانکی است که تخصصی در حوزه صنایع سنگین پتروشیمی ندارد!

 

این فعال دانشجویی در این خصوص می‌گوید: از سال ۹۶ هیات مدیره کارخانه را بانک کشاورزی تعیین می‌کند و همین باعث می‌شود که طی دو سال گذشته، آذرآب آورده‌ای نداشته باشد.

او توضیح می‌دهد: تولید کارخانه می‌خوابد و کارگران به جای ساخت تجهیزات نیروگاهی و دکل‌های نفتی، مشغول ساخت محصولات ساده و کوچکتر می‌شوند.

دارا می‌گوید: برخی از کارگران و تحلیل گران اقتصادی معتقدند که بانک کشاورزی با این نیت وارد کارخانه آذرآب شده که بدهی خود را کسب کند و پس از آن خود را از آذرآب خارج کند، اما چند روز پیش از سوی بانک کشاورزی اعلام شد که می‌خواهند تا ۲ ماه آینده کارخانه را سرپا کنند.

وی از این اظهاراتی که از سوی مدیران بانک کشاورزی مطرح شده ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: وقتی در صورت‌های مالی کارخانه می‌بینیم که در ۲ سال گذشته نتوانسته اند آورده‌ای داشته باشند، چطور می‌خواهند در ۲ ماه آذرآب را سرپا کنند؟

این فعال دانشجویی با بیان اینکه قرار شده دوباره به کارخانه وام تزریق شود، ادامه می‌دهد: اما کارگران می‌گویند با وام، کارخانه بیشتر مقروض می‌شود، باید به جای آن کار و تولید را در شرکت رونق دهند و شرکت را روی غلتک بیندازند.

وی بیان می‌کند: آذرآب ۱۶۰۰ کارگر دارد و مطالبه آنان کارکردن و تولید است. آنها درآمد حاصل از تولید را می‌خواهند تا درآمدی که براساس وام و استقراض کسب می‌شود.

دارا می‌گوید: این روندی است که خصوصی سازی در چند سال گذشته ایجاد کرده. کارخانه را شخصی می‌خرد و آن را ورشکسته می‌کنند، محصولات و مواد اولیه و تجهیزات را می‌فروشند و چندبرابر بیشتر از پولی که بابت کارخانه داده اند، به جیب می‌زنند.

 

وی به وضعیت بی رونق و انبار‌های خالی آذرآب اشاره می‌کند و می‌گوید: آذرآب اکنون در وضعتی است که نمی‌تواند مانند گذشته تولید داشته باشد و این شرایط را کارگران می‌گویند که برادران پرنا برای کارخانه ایجاد کرده اند.

این فعال دانشجویی به مطالبه دیگر کارگران اشاره می‌کند و می‌گوید: کارگران معتقدند که شرکت کاوه مبدل به دنبال رونق تولید در آذرآب باشد.

وی ادامه می‌دهد: در حقیقت کارگران نگران زدوبند‌های پشت پرده‌ای هستند که نشانه‌های آن را در چند سال اخیر در سطح استان دیده اند. آنان نگران این هستند که برخی مسئولان استانی با در کاوه مبدل منافعی دارند. این موضوع می‌تواند به آینده آذرآب لطمات جدی وارد کند.

حدود دو هفته پیش گروهی از کارگران آذرآب با همراهی شورای اسلامی کار این شرکت نامه‌ای به دو وزارتخانه صنعت و کار ارسال کردند و ضمن ابراز نگرانی از حضور کاوه مبدل در لیست خریداران آذرآب، خواستار حذف این شرکت از این لیست شده اند.

کارگران این موضوع را در تجمعات اعتراضی خود نیز اعلام کرده اند که با واگذاری آذرآب به کاوه مبدل مخالف هستند. آنان در همین تجمعات اعتراضی اعلام کرده اند که شرکت مپنا کار آذرآب را به دست بگیرد و در این صورت امیدوارند که آذرآب دوباره جان بگیرد.